Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2009

για το παιδί


[...] το παιδι ενσαρκώνει στη σάρκα του έναν όρκο που τηρήθηκε μια για πάντα, ακόμα κι αν οι εραστές στη συνέχεια πάρουν διαζύγιο από τον όρκο τους. Το παιδί εκδηλώνει μιαν υπόσχεση που έχει πάντα ήδη τηρηθεί, είτε το θέλουν οι εραστές, είτε όχι. Το παιδί υπερασπίζεται τον όρκο των εραστών ενάντια στους εραστές τους ίδιους· δίνεται ως εγγύηση κατά του χωρισμού τους· μεσολαβεί ως φύλακας των πρώτων τους πρωτοβουλιών· προβάλλει στο μέλλον το παρόν του όρκου και, αν ο όρκος αυτός δεν ζει πια, το παιδί, όσο θα ζει, θα μαρτυρεί γι’ αυτόν ενάντια στους εραστές. 'Ετσι το παιδί καθιερώνει μέσα στη σάρκα του την πίστη των εραστών ή, αλλιώς, αφήνει να μιλήσει μέσα στη σάρκα του η ζήλια και υπερασπίζεται την τιμή των εραστών ενάντια στους ίδιους.


Jean-Luc Marion, Το ερωτικό φαινόμενο (μτφρ. Χρ. Μαρσελλος, έκδ. Πόλις, Αθήνα 2008, σ. 370).


Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2009

poeta doctus*


.....'Οποιος αγόρασε στην κατάλληλη ηλικία μια γυναίκα, αφού έβαλε στην άκρη τα χρήματά του λίγα-λίγα,
.....Είναι τώρα μαζί της, σαν ένας κύκλος κλειστός και σαν μια πολιτεία αδιαίρετη, όπως η ενότητα ενός αξιώματος και το τέλος, που είναι χωρίς λάθος,
.....Και τα παιδιά τους, ανάμεσα στους δυό, σαν τρυφεροί σπόροι που ωριμάζουν.


Πωλ Κλωντέλ, Πέντε μεγάλες ωδές και ένας 'Υμνος για να χαιρετίσουμε τον καινούργιο αιώνα (μτφρ. Μ. Ζουμπούλη – Ε. Μόσχος, έκδ. Ικαρος, Αθήνα 2000, σ. 141).


Απόσπασμα από την Στροφή ΙΙΙ της 4ης Ωδής που φέρει τον τίτλο: «Η Μούσα που είναι η Θεία Χάρη» (Τιεντσίν, 1908).


--------
* ποιητής λόγιος


Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

για την κόλαση του πόθου


Ο ένας νιώθει φως και γαλήνη που δεν είναι αυτού του κόσμου, ο άλλος γνωρίζει την κόλαση του πάντα ανικανοποίητου πόθου. Η καράφα ήταν άδεια. Ο Ρουσάνωφ ήταν άδειος. Κι ήταν γεμάτος πόθο γιατί ήταν άνθρωπος. Η κόλαση δεν είναι ίσως τίποτ' άλλο απ' αυτήν την αντιμετώπιση του πόθου και του κενού. Ο άνθρωπος πίνει το ίδιο του το κενό και καίγεται όλο περισσότερο:


«Η αγάπη ενεργεί με δυο διαφορετικούς τρόπους: Γίνεται οδύνη για τους καταδικασμένους και χαρά για τους πανευτυχείς» ('Αγιος Ισαάκ ο Σύρος: Πνευματικαί ομιλίαι ΙΙ, 1).


Olivier Clement, Το πνεύμα του Σολζενίτσυν (μτφρ. Ελ. Δαλαμπίρα, έκδ. Εστία, Αθήνα χ.χ., σ. 63).


Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2009

παρακλαυσίθυρον


.....Εκεί θα συναντιούνται οι αγριόγατες με τις ύαινες, και θα φωνάζουν οι τραγόμορφοι δαίμονες ο ένας τον άλλον.
.....Εκεί θα κατοικεί η Λιλίθ, εκεί θα βρίσκει τόπο για ν΄αναπαύεται.


Ησαΐας (λδ' 14)..............


Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2009

ο έρωτας των σωμάτων


[…] για τον Πλωτίνο ο έρωτας των σωμάτων δεν είναι παρά μια ενδεχόμενη οδός ανόδου. Εδώ υπάρχει μια πρώτη διαφορά μεταξύ Πλωτίνου και Πλάτωνα· για τον δεύτερο ο έρωτας για τα ωραία σώματα έχει το προνόμιο να αποτελεί τον απαραίτητο διάμεσο για την φιλοσοφική εμπειρία: μόνη η ερωτική θέα ενός ωραίου σώματος επιτρέπει στην ψυχή να αναμνησθεί του υπερβατικού Κάλλους. Επί πλέον, διαφορά δεύτερη: ο Πλάτων μιλάει μόνο για έρωτα μεταξύ ομοφύλων, ενώ ο Πλωτίνος, για λογαριασμό του, διευκρινίζει ότι ο συζυγικός έρωτας μπορεί επίσης να οδηγήσει στην ανάμνηση και την ανακάλυψη του υπερβατικού Κάλλους. Πρέπει να αναγνωρίσουμε, λοιπόν, ότι το ψυχολογικό κλίμα στην σχολή του Πλωτίνου είναι ως προς αυτό εντελώς διαφορετικό από την Ακαδημία του Πλάτωνος. Ο Πλωτίνος δεν ζη σε περιβάλλον ακραιφνώς ανδρικό και είναι αντίθετος στην ομοφυλοφιλία. Ο Πορφύριος, ο βιογράφος του, διευκρινίζει ότι «γύρω του υπήρχαν γυναίκες πολύ αφοσιωμένες στην φιλοσοφία» [...]


Pierre Hadot, Πλωτίνος ή η απλότητα του βλέμματος (μτφρ. Ευδ. Δελλή, έκδ. Αρμός, Αθήνα 2007, σσ. 188-189).


Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009

όπου δίδεται ερωτική σκηνή


Η συνάντηση του Γκλεμπ και της Νάντιας στη φυλακή του Λεφόρτοβο είναι, στην συγκρατημένη επιφυλακτικότητά της, μια από τις πιο έντονες ερωτικές σκηνές της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

[...]

Μισανοίγει το παλτό της, το τραβάει πίσω, προσφέροντας στο βλέμμα του το καινούριο της πορτοκαλί κορσάζ, θύμηση της γιορτής του σώματος, της συμφωνίας που είχε σφραγιστή στη γιορτή του ήλιου, τότε που το φως της ματιάς ευλογούσε το πρόσωπο, τότε που το φως του προσώπου ευλογούσε το σώμα. «Με μια ματιά ο Νερζίν κοίταζε τη γυναίκα του: το πρόσωπό της, το λαιμό της, το σκίσιμο του κορσάζ» (Ο Πρώτος Κύκλος, 233). Αυτή ανοίγει ακόμα λίγο το παλτό και τονίζει την προσφορά του σώματος. Ο λαιμός της φαίνεται στον Γκλεμπ πάντα λεπτός και ντελικάτος «κοριτσίστικος» (id.). Μαντεύει τους στενούς της ώμους «που τού άρεσε να σφίγγη όταν την αγκάλιαζε» (id.). Μόνο τα στήθη της που τα μαντεύει κι αυτά κάτω απ’ τις πτυχές του κορσάζ, έχουν λιγάκι μαραθή, σημάδι της οδυνηρής στειρότητας των χρόνων της μοναξιάς. Ο Γκλεμπ καταλαβαίνει πως η ιστορία έχει συντρίψει και τη Νάντια – «θυμήθηκε πως τα τοιχώματα της γκρίζας κυτταρικής τσιμπίδας είχαν εξαρθρώσει και τη δική της ζωή» (233). Η όμορφη αγάπη τους σταυρώθηκε.


Olivier Clement, Το πνεύμα του Σολζενίτσυν (μτφρ. Ελ. Δαλαμπίρα, έκδ. Εστία, Αθήνα χ.χ., σσ. 130-131).


-----
Στη φυλακή ο Στάλιν έκλεινε τους αντιφρονούντες. Τέτοια η περίπτωση του μυθιστορηματικού ήρωα Γκλεμπ Νερζίν στον Πρώτο Κύκλο του Σολζενίτσυν.


Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2009

εγκαύματα 23, 3



τραγούδι


ΕΙΣ ΤΥΠΟΝ ΣΚΥΛΟΥ ΕΙΚΟΝΟΣ


Εις τύπον σκύλου εικόνος
πες πως ήμουνα σκύλος!!!
-'Ω! πόσο σκυλίσια* σε θέλω...




------
* "λυττώντα και άγριον δεσπότην", λέω κατά το Πλάτωνος Πολιτεία 329c, την αφρ. ορμήν. Ιδές και Κλήμη Αλεξανδρέα, Παιδαγωγός Β', κεφ. Χ.-