Τετάρτη 25 Μαρτίου 2015

Οδυσσέας Ανδρούτσος – Μπολιβάρ: υπερρεαλιστικό μόνο «τερτίπι»;



Σ' ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωσης, η σύζευξη του νοτιοαμερικάνου επαναστάτη Simon Bolivar (1783-1830) και του ήρωα Οδυσσέα Ανδρούτσου (1788-1825) στο Μπολιβάρ του Εγγονόπουλου (1944), θεωρείται εύκολα σαν ένα υπερρεαλιστικό τέχνασμα (για να μην πώ «τερτίπι»), μια αναλογία μεγεθών. Από καιρό ωστόσο (1979), ο Γιάννης Δάλλας είχε επισημάνει ότι
«για τη συνείδηση των επαναστατημένων πατέρων μας του ’21, ο Ανδρούτσος φαίνεται να ανακαλούσε κατευθείαν τον Μπολιβάρ.
'Εγραφε, λ.χ., ο ανώνυμος συντάκτης στα [μεσολογγίτικα] Ελληνικά Χρονικά του Μάγερ, στις 21 Μαρτίου 1825: “Αν αι περιστάσεις τον έκαμαν να φαίνεται εις τα όμματα του κόσμου [ο Ανδρούτσος] ως ένας από τους καλύτερους αρχηγούς των ελληνικών πραγμάτων και το παραξενότερον να νομίζεται από τινας ως ο πλέον φιλελεύθερος και άξιος να βαπτισθή με το όνομα Βολιβάρ της Ελλάδος”» [Γιάννης Δάλλας, «Δημοτική παράδοση και σύγχρονη ποίηση», Πλάγιος λόγος, Καστανιώτης, 1989, σσ. 72-73].
Καταλαβαίνουμε επομένως, ότι η συνύπαρξη των δύο ηρώων στο κατοχικό ποίημα του Εγγονόπουλου, έχει ιστορικό υπόβαθρο και δίχως να είναι αυθαίρετη, μπορούμε να το πούμε αυτό σήμερα, συνδέει τα ήδη –από εκατονταετίας και πλέον- συνδεδεμένα.

Δ.Φ. Βλαχοδήμος, «Τέσσερα παραδείγματα αναγνωστικού βάθους της ποίησης του Νίκου Εγγονόπουλου» (στο περιοδ. Νεφούρια, επιμ. Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλος, τ. 9, σσ. 9-10).


Δεν υπάρχουν σχόλια: