Πέμπτη 8 Ιουνίου 2017

μια εμπειρία πτωτική

[...]
Γιατί αυτός
της ποίησης είναι ο σκοπός ο τελικός
Να καταστρέφει πάντα το Γνωστό
για να ανθίζει το Καινούριο και το Άγνωστο
Και κάθε τι το Αυτονόητο να ντύνει
με την γυμνή ομορφιά του Ακατανόητου
Γι' αυτό και πάντα ο στίχος ο πιο αυθεντικός
θά 'ναι κι ο πιο βαθιά κατεστραμμένος.*

Η δική μου προσωπική εμπειρία του Κόσμου, όσο και όση εκφράζεται στα ποιήματά μου, είναι μια εμπειρία πτωτική, σύμφωνα με την οποία η διαρκής και κανονική του κατάσταση, όπως αυτή μπορεί να γίνει αντιληπτή από τον άνθρωπο, είναι η αποσπασματικότητα και η φθορά. Μια τέτοια επίγνωση συνιστά, κατ' εμέ, και μια βαθύτερη κατανόηση της πραγματικότητας, ενώ η αξίωση της επιβολής στην κοινωνική συνθήκη μιάς τάξεως ιδεών ή πραγμάτων που θα μάς διασφαλίζει διά παντός από την έκπτωση και την φθορά, οδηγεί τον άνθρωπο σε χειρότερα βάσανα από εκείνα απ' τα οποία θα ήθελε να τον προφυλάξει. Και επειδή κάθε πολιτισμός, ιδιαίτερα ο αποτελεσματικότερα οργανωμένος και σε επιτεύγματα ο περισσότερο λαμπρός, διαφυλάσσει στον πυρήνα του κια παρόμοια αξίωση επιβολής, η κανονική κατάσταση κάθε πολιτισμού είναι τελικώς τα ερείπια.

Φυσικά η τέχνη δεν είναι από μόνη της φιλοσοφία του πολιτισμού και ο καλλιτέχνης βρίσκεται στον αντίποδα του φιλοσόφου ως προς τα μέσα που χρησιμοποιεί για να εκφραστεί, όσο και αν το σημείο συνάντησής τους, στις ευτυχέστερες στιγμές και των δύο είναι κοινό: η σοφία. Το έργο τέχνης είναι πρωτίστως ένα σύμβολο ή μια μεταφορά ενός πράγματος απόντος, τη στιγμή που η φιλοσοφία είναι η διαύγεια ενός παρόντος λόγου. Το έργο τέχνης ανασαίνει από την σκοτεινή σκιά εκείνου που θέλει να εκφράσει, ενώ η φιλοσοφία από την διαύγαση ενός σπουδαίου νοήματος που αγνοούσαμε.

Η προσωπική βιολογική, κοινωνική, πνευματική και καλλιτεχνική διαμόρφωσή μου προϋποθέτει την εμπειρία της αποσπασματικότητας και του τραύματος. Στην κοινωνία, στον έρωτα και την ποίηση η εμπειρία του παρόντος με οδηγούσε κάθε φορά στην ανακάλυψη μιας συνταρακτικής απουσίας ή έλλειψης που τα επικαθόριζε. [...]

Γιάννης Πατίλης, Το σπασμένο είναι πιο ανθεκτικό. Στίχοι και σκέψεις για την ηλικία των ερειπίων. Δοκίμιο (έκδ. Gutenberg/Σύρτις, Αθήνα 2016, σσ. 19-21). Στο motto στίχοι του ιδίου (ό.π., σ. 50) από το ποίημα· «Κόριννα, μνήμη σπαραγμάτων», εκ της συλλογής· Ακτή Καλλιμασιώτη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: